Tham dự Hội thảo có đại diện các bộ, ngành Trung ương, lãnh đạo UBND, Ban Dân tộc các tỉnh, thành phố có đông đồng bào dân tộc thiểu số và các chuyên gia.

Tham dự hội thảo, đồng chí Nguyễn Trọng Hài,  Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã phát biểu đóng góp ý kiến tại hội thảo.

Quang cảnh Hội thảo

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm nhấn mạnh, việc sửa đổi Luật Đất đai có ý nghĩa rất quan trọng nhằm hoàn thiện thể chế, chính sách về quản lý và sử dụng đất đồng bộ, phù hợp với thể chế phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa theo mục tiêu Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII. Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) có tác động rất lớn đến đời sống kinh tế - xã hội của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Thường trực Hội đồng Dân tộc tổ chức nhiều hoạt động lấy ý kiến nhân dân, chuyên gia, nhà khoa học, chính quyền các địa phương làm căn cứ xây dựng báo cáo tham gia thẩm tra Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) để trình Kỳ họp thứ Năm của Quốc hội, đáp ứng nguyện vọng, nhu cầu chính đáng, hợp pháp của đồng bào dân tộc thiểu số.

 Tại Hội thảo, các đại biểu tập trung thảo luận về công tác thu hồi đất, vật nuôi, cây trồng, xác định giá đất, bảng giá đất, tạo quỹ đất, chuyển đổi mục đích sử dụng. Theo các đại biểu, việc quy định bồi thường vật nuôi chưa bao quát được tất cả vật nuôi, do vậy không có cơ sở pháp lý để bồi thường cho người dân. Dự thảo Luật chưa có quy định mật độ cây trồng trong bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nên cần bổ sung quy định chi tiết về nguyên tắc bồi thường cây trồng, vật nuôi. Trách nhiệm của Nhà nước về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số, cần cụ thể hóa vấn đề nguồn lực thực hiện các chính sách dân tộc, quan tâm triển khai thực hiện tốt chính sách hỗ trợ đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số vào trong Luật; bổ sung quy định cho phép cộng đồng dân cư sử dụng đất, trong đó có đồng bào dân tộc thiểu số được góp vốn bằng quyền sử dụng đất để phát triển kinh tế, tăng thu nhập, ổn định cuộc sống.

Luật cần quy định cụ thể về hình thức, phương án góp vốn để ràng buộc trách nhiệm và nghĩa vụ của từng thành viên trong cộng đồng dân tộc thiểu số; quy định trách nhiệm của cơ quan chức năng ở địa phương trong hoạt động trợ giúp pháp lý về lĩnh vực đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số nhằm tránh tình trạng lợi dụng sự thiếu hiểu biết để chiếm dụng quyền sử dụng đất, thâu tóm đất đai, nhất là đất sản xuất của đồng bào dân tộc thiểu số.

Các đại biểu cũng đề nghị, Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) cần quy định cụ thể về quyền bình đẳng được tiếp cận đất đai của đồng bào dân tộc thiểu số; đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số rất ít người; nghĩa vụ, trách nhiệm của đồng bào dân tộc thiểu số đối với đất đai và Nhà nước; trách nhiệm của Nhà nước về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số; trách nhiệm về tài chính của Nhà nước trong thực hiện chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số; các hành vi bị nghiêm cấm…

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Trọng Hài phát biểu góp ý về chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi)

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Nguyễn Trọng Hài cho rằng: Việc bỏ hộ gia đình ra khỏi dự thảo Luật ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của bộ phận không nhỏ đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Lào Cai, mà phần lớn đối tượng được thụ hưởng có bao gồm cả đối tượng là hộ gia đình, như: miễn tiền sử dụng đất, các chính sách hỗ trợ về nhà ở, đất ở, đất sản xuất, chuyển đổi nghề nghiệp hoặc các chương trình an sinh xã hội khác. Ngoài ra, khi người dân thực hiện các thủ tục về đất đai cũng như gây áp lực không nhỏ lên hệ thống cơ quan quản lý nhà nước về đất đai do thay đổi tên người sử dụng đất. Trong giai đoạn hiện nay, đề nghị giữ nguyên đối tượng sử dụng đất là hộ gia đình. Đối với các bất cập khi chủ sử dụng đất là hộ gia đình có thể xem xét theo hướng ghi tên đầy đủ các thành viên trên giấy chứng nhận, thay vì chỉ ghi tên chủ hộ hoặc phải có những quy định cụ thể đối với đối tượng là người đồng bào dân tộc thiểu số để đảm bảo các đối tượng này có đất để sản xuất, kinh doanh đảm bảo sinh kế theo tinh thần của Nghị quyết số 18-NQ/TW.

Việc bỏ hộ gia đình ra khỏi dự thảo Luật đất đai cần xây dựng lộ trình và phải rà soát cụ thể, rõ ràng các văn bản pháp luật có liên quan; cách thức, giải pháp bãi bỏ và lộ trình thực hiện cụ thể.

Kế hoạch và cách thức bãi bỏ hộ gia đình cần chú trọng đến giai đoạn chuyển tiếp (thời hạn và cách thức tiến hành), cần có quy định để tạo ra cơ chế bảo đảm quyền lợi của thành viên trong hộ gia đình, đồng thời cần minh bạch và rõ ràng về thủ tục thay đổi thông tin người sử dụng đất, phòng tránh các phản ứng tiêu cực từ phía người dân trong những trường hợp họ thiếu hiểu biết về pháp luật đất đai.

Ghi nhận những đóng góp tại hội thảo, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm cho rằng, các ý kiến đều rất giá trị, chất lượng, đúng trọng tâm, thể hiện sự quan tâm thực chất, trách nhiệm đối với dự án Luật Đất đai (sửa đổi) cũng như với đời sống của đồng bào các dân tộc thiểu số.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc đề nghị Thường trực Hội đồng Dân tộc nghiên cứu kỹ lưỡng, tiếp thu tối đa các ý kiến đóng góp tại Hội thảo; khẩn trương hoàn thiện nội dung tham gia thẩm tra dự án Luật Đất đai (sửa đổi) gửi đến Ủy ban Kinh tế; phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với Ủy ban Kinh tế và Bộ Tài nguyên và Môi trường tổng hợp báo cáo với Ủy ban Thường vụ Quốc hội những vấn đề lớn, còn vướng mắc liên quan đến chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số để xem xét, cho ý kiến.